Poradnik dla początkujących użytkowników soczewek kontaktowych

Soczewki kontaktowe mogą być doskonałymi zamiennikami okularów, a ich używanie pozwala na osiągnięcie większego komfortu w czasie uprawiania sportów, podczas niekorzystnej pogody czy prowadzenia auta. Soczewki kontaktowe są to cienkie soczewki, które są umieszczane na rogówce oczu. Soczewki te unoszą się w płynie łzowym na powierzchni rogówki, umożliwiając prawidłowe widzenie i zapewniając utrzymanie oczu w dobrej kondycji. Do ich zadań należy między innymi korekta dalekowzroczności, krótkowzroczności, astygmatyzmu i starczowzroczności. Ponadto soczewki kontaktowe mogą być wykorzystywane jako opatrunek lub do celów kosmetycznych. Na rynku istnieje  szeroki wybór soczewek kontaktowych. Można je podzielić ze względu na materiał wykonania, czas noszenia i zastosowanie.

Podział soczewek ze względu na materiał wykonania

• soczewki miękkie - są to soczewki wykonane z zapewniających komfort, elastycznych komponentów. Zaliczamy do nich soczewki hydrożelowe i silikonowo - hydrożelowe.

• soczewki twarde - są to soczewki wykonane z polimetakrylanu metylu. Jest to rodzaj organicznego szkła, które ma sztywną strukturę, więc soczewki z niego wykonane nie są zbyt wygodne w użyciu. Wybiera się je najczęściej wtedy, gdy nie ma możliwości stosowania soczewek miękkich.

Podział soczewek ze względu na czas noszenia

• Soczewki roczne - soczewki kontaktowe przeznaczone do noszenia wyłącznie w ciągu dnia. Są to najczęściej miękkie soczewki hydrożelowe. Ten typ soczewek jest stosowany w przypadku, kiedy stosowanie soczewek o krótszej wymianie jest niewskazane.
• Soczewki jednorazowe - są to soczewki jednokrotnego użytku, codziennie po użyciu należy je wyrzucić. Soczewki takie mają wiele zalet, przede wszystkim nie ma konieczności ich pielęgnacji, a na ich powierzchni nie gromadzą się osady powodujące dyskomfort.
• Soczewki częstej wymiany - dwutygodniowe i miesięczne - są to soczewki wielokrotnego użytku. Soczewki takie codziennie należy wyczyścić i poddać dezynfekcji. Po upływie przewidzianego czasu użytkowania, należy wymienić je na nowe.

Podział soczewek ze względu na ich zastosowanie

Soczewki korekcyjne- znajdują zastosowanie w leczeniu wad wzroku. W tej grupie wyróżniamy:

• soczewki toryczne - do korygowania astygmatyzmu
• soczewki sferyczne - służące do korekcji krótkowzroczności i dalekowzroczności
• multifocalno-toryczne - soczewki łączące korektę astygmatyzmu i starczowzroczności

Soczewki terapeutyczne -stosowane w celu leczenia chorób i urazów rogówki. Mogą stanowić opatrunek chroniący przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi lub umożliwić podanie leków.

Soczewki kosmetyczne - umożliwiają czasową zmianę koloru tęczówki oka. Znajdują również zastosowanie w maskowaniu widocznych wad powierzchni oczu np. katarakty.

Podział soczewek ze względu na tryb ich noszenia

• Soczewki dzienne - są to soczewki zakładane na dzień i zdejmowane na okres wypoczynku nocnego.

• Soczewki ciągłe - są to soczewki, które używane są przez określony czas, bez stosowania przerw w okresie nocnym.
• Soczewki elastyczne - ten rodzaj soczewek jest stosowany w zależności od potrzeb np. tylko w nocy lub przez kilka dni z rzędu bez przerwy.

Wybór soczewek kontaktowych

    Wybór soczewek jest uzależniony od potrzeb z nimi związanych. Dla osób, które cierpią na nadwzroczność lub krótkowzroczność przeznaczone są soczewki sferyczne, dla astygmatyków - odpowiednie będą soczewki kontaktowe toryczne. Należy również wziąć pod uwagę, czy korzystniejsze dla nas będę np. soczewki kontaktowe ciągłe - nie wymagające codziennego zdejmowania, czy też jednorazowe - które codziennie wymieniamy na nowe. Wiąże się to nie tylko z naszą wygodą, ale także z ewentualnymi ograniczeniami zdrowotnymi, np. z ograniczoną sprawnością manualną dłoni. Podczas wizyty u okulisty, dobierze on właściwy rodzaj soczewek - odpowiadający naszym oczekiwaniom i rodzajowi korygowanej wady wzroku.

Zakładanie i zdejmowanie soczewek kontaktowych

    Przed zakładaniem i zdejmowaniem soczewek kontaktowych, należy dokładnie umyć ręce nieperfumowanym mydłem i wysuszyć niepylącym ręcznikiem. Zachowanie higieny rąk jest szczególnie ważne, ponieważ zapobiega powstawaniu infekcji oczu i naniesieniu pyłków, tłuszczu czy drobnoustrojów na soczewki. Następnie z blistra lub pojemnika, w którym przechowywane są soczewki, należy wyjąć pojedynczo każdą soczewką, uważając przy tym, aby nie pomylić soczewek przeznaczonych do oka prawego i lewego. Należy przyjrzeć się każdej soczewce pod kątem uszkodzeń czy zanieczyszczeń, oraz sprawdzić czy soczewka nie jest odwrócona na drugą stronę. Następnie umieszczamy soczewkę na opuszce palca, unikając dotykania jej paznokciem. Odciągamy powiekę górną i dolną. Nakładamy soczewkę na rogówkę oka, spoglądamy ku dołowi i pozwalamy powiece dolnej, a następnie górnej - wrócić na swoje miejsce. Wskazane jest również kilkukrotne mrugnięcie, co pozwoli założonej soczewce właściwie ułożyć się na powierzchni oka. Identycznie postępujemy z drugą soczewką. Soczewki założone prawidłowo nie powodują żadnego dyskomfortu i zapewniają wyraźne widzenie.

    W celu zdjęcia soczewki kontaktowej spoglądamy w górę, odciągamy powiekę dolną i przesuwamy soczewkę ku dołowi. Chwytamy delikatnie soczewkę i wyciągamy ją z oka. Soczewki, które wymagają pielęgnacji - dezynfekujemy i umieszczamy w przeznaczonym dla nich pojemniku z płynem pielęgnującym. Soczewki jednokrotnego użytku wyrzucamy.

Pielęgnacja soczewek kontaktowych

    Prawidłowa pielęgnacja soczewek kontaktowych pozwoli nam na wysoki komfort ich użytkowania. Pielęgnacja soczewek polega na przechowywaniu ich w odpowiednich pojemnikach oraz ich czyszczeniu i dezynfekcji. Soczewki należy oczyścić bezpośrednio po ich zdjęciu w dedykowanym do tego celu płynie dezynfekcyjnym. Po ich oczyszczeniu umieszczamy soczewki w pojemniku i zalewamy płynem pielęgnacyjnym. W celu zachowania należytej higieny przechowywania soczewek, pojemniki te należy codziennie wypłukać świeżym płynem do pielęgnacji soczewek. W żadnym wypadku do oczyszczania soczewek nie można używać wody. Może to doprowadzić do ich zanieczyszczenia lub uszkodzenia i, w konsekwencji, do infekcji lub uszkodzenia oczu.

Koszty stosowania soczewek kontaktowych

Koszty stosowania soczewek kontaktowych są uzależnione od trybu noszenia soczewek. Średni koszt noszenia soczewek jednodniowych to 4,5 zł dziennie. W skali roku koszt ten wynosi około 1650 zł. W przypadku noszenia soczewek miesięcznych, cena ta obejmuje koszt soczewek i płynów do ich pielęgnacji. Średni koszt dzienny wynosi 1,5 zł. Koszt roczny stosowania soczewek miesięcznych to średnio 550 zł. Koszt zakupu soczewek rocznych waha się od 180 zł do 300 zł. Dodatkowo należy nabyć płyn do ich pielęgnacji - w skali roku jego średni koszt wynosi około 220 zł.

Gdzie kupić soczewki kontaktowe

Zakup soczewek kontaktowych należy poprzedzić badaniem ostrości wzroku. Soczewki kontaktowe można nabyć w salonach optycznych oraz on-line. Zakup w salonie optycznym będzie korzystniejszy z punktu widzenia otrzymanej specjalistycznej porady, natomiast soczewki mogą okazać się droższe, niż te kupione on-line. Należy jednak pamiętać, że soczewki kontaktowe kupowane on-line powinny być nabywane w znanych firmach, zajmujących się ich sprzedażą przez internet. Powinniśmy unikać kupna najtańszych soczewek, ponieważ ich stosowanie wiąże się z ryzykiem niedopasowania parametrów do naszych potrzeb i zwiększonym ryzykiem powstania infekcji oczu.

Soczewki kontaktowe odpowiednio dobrane i właściwie pielęgnowane, umożliwią nam prawidłowe widzenie bez konieczności noszenia okularów. Może to wpłynąć na poprawę komfortu uprawiania sportu i wykonywania obowiązków zawodowych. Może także poprawić nasz samopoczucie, jeżeli nosząc okulary - nie czujemy się atrakcyjnie.